Obowiązki informacyjne w sklepie internetowym.
Poradnik powstał we współpracy z kancelarią Chabasiewicz Kowalska i Partnerzy Radcowie Prawni.
Przedsiębiorca prowadzący sklep internetowy musi sprostać dodatkowym obowiązkom, które nałożone są na podmioty działające w e-commerce. Jednym z najważniejszych z nich, zawartym w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, jest konieczność zadośćuczynienia wymogom informacyjnym, poprzez dostarczenie konsumentom szeregu szczegółowych informacji dotyczących transakcji, którą zawierają z przedsiębiorcą. Ustawodawstwo dotyczące prowadzenia działalności w Internecie jest jednak znacznie szersze niż powyżej wspomniana ustawa, głównie ze względu na ogrom możliwości które daje Internet, ale również niebezpieczeństw, których konsumenci – decydujący się na dany towar lub usługę – mogą nie być świadomi.
Ustawa o prawach konsumenta w art. 12 ust. 1 przewiduje obszerny katalog niezbędnych do przekazania informacji, dedykowanych zarówno dla przedsiębiorców zawierających z konsumentami umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, jak i zawierających umowy na odległość.
Dla prowadzących e-sklep szczególnie istotny jest termin „zawieranie umowy na odległość”. Oznacza to umowę zawartą z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie – a takim właśnie zorganizowanym systemem jest e-sklep.
Zgodnie z definicją wskazaną w kodeksie cywilnym, w przypadku gdy osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową, traci status konsumenta, jeśli zawiera z przedsiębiorcą umowę, której przedmiot pozostaje w bezpośrednim związku z tą działalnością. Przykładowo, jeżeli klient prowadzi działalność gospodarczą, w zakresie której udziela lekcji angielskiego, to kupując w e-księgarni produkty pomagające mu w takiej działalności, nie działa jako konsument. Sytuacja wygląda inaczej, jeżeli zamawia meble do swojego prywatnego salonu albo ulubioną kawę – wtedy przysługuje mu ochrona, którą ustawa o prawach konsumenta przewiduje dla niego jako dla konsumenta. We wszystkich artykułach z tej serii, termin konsument należy każdorazowo rozumieć w tym właśnie znaczeniu wynikającym z przepisów kodeksu cywilnego.
Przedsiębiorca powinien przekazać konsumentowi informacje w sposób odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na odległość. To znaczy, że w przypadku transakcji zawieranych za pośrednictwem strony internetowej informacje te powinny być również przekazane za pośrednictwem tej samej strony internetowej.
W celu zapewnienia jak największej przejrzystości oraz łatwego dostępu dla konsumenta, konieczne jest, by wymagane informacje były przekazane w sposób wyraźny i zrozumiały. Dotyczy to zarówno kwestii technicznych, takich jak grafika, rozmiar czcionki i odpowiednia kolorystyka, jak również kwestii językowych. Należy używać prostego i zrozumiałego dla wszystkich języka.
Ustawa o prawach konsumenta wskazuje dodatkowo, że informacje te powinny być udostępnione najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową.
Wątpliwości może budzić fakt, czy wystarczy umieścić wymagane informacje w odpowiedniej tematycznej zakładce na stronie internetowej . Oczywiście – nie jest to zabronione i odpowiednie rozplanowanie może przyczynić się do łatwiejszego odnalezienia pewnych informacji przez konsumenta. Jednak Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKIK) jednoznacznie wskazał, że nie jest to wystarczające rozwiązanie i że w przypadku e-sklepów, informacje te powinny być wyświetlane w odpowiednim momencie przed złożeniem zamówienia. Nie jest dopuszczalne przekazywanie informacji dopiero po żądaniu konsumenta (1).
Opisany powyżej sposób udostępniania informacji wymaganych przez ustawę o prawach konsumenta będzie dotyczył wszystkich obowiązkowych informacji wymaganych na podstawie tej ustawy, o których będzie mowa w naszych artykułach.
Każdy konsument chce mieć poczucie bezpieczeństwa zawieranej transakcji. W przypadku umowy zawieranej przez Internet, może pojawić się wątpliwość, czy oferujący dane produkty i usługi przedsiębiorca rzeczywiście istnieje.
W celu zminimalizowania tych wątpliwości oraz ryzyka przelania środków pieniężnych na konto osoby, która chce nas oszukać, ustawa o ochronie praw konsumenta wprowadza wymogi co do przedstawienia konkretnych informacji identyfikujących przedsiębiorcę prowadzącego e-sklep. Na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek poinformowania konsumenta o:
Konieczność zapewnienia odpowiedniej identyfikacji przedsiębiorcy wprowadzają również przepisy innych ustaw. W zależności od formy, w jakiej prowadzona jest działalność (np. spółka lub przedsiębiorca jednoosobowy), zakres wymaganych informacji może być zróżnicowany.
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców wymaga, aby przedsiębiorca za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych (foldery i druki reklamowe) oferujący towary lub usługi w sprzedaży na odległość, umieszczał w ofercie swoich usług lub towarów co najmniej swoją firmę, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz siedzibę albo adres.
Dodatkowy obowiązek wprowadza kodeks spółek handlowych, który stanowi, że przedsiębiorca prowadzący działalność w formie spółki: komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjnej, w pismach i zamówieniach handlowych (w formie elektronicznej oraz papierowej) oraz na stronie internetowej, powinien umieszczać informację na temat wysokości kapitału zakładowego oraz w jakim zakresie kapitał zakładowy został opłacony, a także oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki oraz numer pod którym spółka jest wpisana do rejestru.
Z kolei ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną określa obowiązki usługodawcy związane ze świadczeniem usług drogą elektroniczną (np. poczta e-mail, portale społecznościowe, obsługa newslettera) i wymaga, aby usługodawca podał, w sposób wyraźny, jednoznaczny i bezpośrednio dostępny następujące informacje:
Ten artykuł jest pierwszą częścią prawnego poradnika e-przedsiębiorcy dotyczącego obowiązków informacyjnych w sklepie internetowym. W kolejnych wpisach opowiemy o obowiązkach dotyczących opisów produktów, cen, opłat oraz kwestiach dotyczących realizacji zamówienia, reklamacji, odstąpienia od umowy.