Rumunia, Bułgaria i Grecja szansą na rozwój dla polskiego e-handlu.
Rosnący trend w e-handlu polegający na rozwoju sprzedaży transgranicznej (z ang. cross-border e-commerce) oferuje ogrom możliwości dla e-sklepów. Rozszerzając sprzedaż poza lokalny rynek można dotrzeć do milionów nowych konsumentów, wśród których zainteresowanie zakupami online z innych krajów jest coraz większe. Więcej o tym trendzie można przeczytać w kilku naszych poprzednich artykułach:
Opisaliśmy już także szczegółowo Czechy, Słowację i Węgry, czyli rynki, które ze względu na bliskie położenie geograficzne mogą być dla polskich e-commerce’ów dobrym kierunkiem ekspansji międzynarodowej w Europie Środkowej.
W tym artykule przybliżymy trzy kolejne kraje, w których branża e-commerce charakteryzuje się bardzo wysoką dynamiką wzrostu. Zapraszamy do Rumunii, Bułgarii i Grecji, gdzie dopiero niespełna ⅓ mieszkańców kupuje online. Oznacza to ogromną przestrzeń do rozwoju na tych rynkach.
Od kilku lat Rumunia znajduje się w europejskiej czołówce krajów z najszybciej rosnącą i obiecującą gospodarką. Znaczny wzrost wynagrodzeń w połączeniu z obniżeniem podatku VAT, spowodowały ogromny skok konsumpcji wśród mieszkańców. [1] Równocześnie, jak na rozwijający się kraj, Rumunia ma wysoki wskaźnik e-PKB per capita (2,42%) i zarówno e-commerce lokalny, jak i transgraniczny rozwijają się tam w zawrotnym tempie.
Różne lokalne źródła pokazują, że pod koniec 2018 r. istniało już około 35 000 witryn z domeną .ro, które mają opcję „Dodaj do koszyka” i podstronę z płatnościami, dzięki czemu można je uznać za sklepy internetowe. Jednak niski ruch, który jest tam rejestrowany sprawia, że nie są one tak istotne w lokalnym środowisku e-commerce. Równocześnie, nie wszyscy sprzedawcy, którzy decydują się na sprzedaż online za pośrednictwem marketplaces, mają własny sklep internetowy, dlatego trudno jest oszacować liczbę niezależnych sklepów internetowych w Rumunii. [1]
Najpopularniejsze sklepy internetowe w Rumunii to: Emag.ro (który działa równocześnie jako marketplace), Altex.ro, Cel.ro, Elefant.ro, F64.ro, Evomag.ro, Flanco.ro. Z kolei najchętniej wybierane przez konsumentów serwisy aukcyjne i marketplace’y to Emag.ro, Aliexpress i Amazon. Najpopularniejszą wyszukiwarką jest rumuńska wersja Google, a porównywarką cen – Compari.ro. [2]
Moda jest najpopularniejszą kategorią zakupową w rumuńskim e-commerce, z rocznym przychodem ponad 532 milionów EUR. [2] Kolejne najczęściej kupowane online produkty to sprzęt elektroniczny oraz zabawki i artykuły dla hobbystów. Według analiz Statisty, w najbliższych latach najbardziej będą rosły kategorie produktów związanych z jedzeniem, higieną osobistą, wyposażeniem wnętrz i modą. Będą to stosunkowo wysokie, około kilkunastoprocentowe, wzrosty rok do roku.
Najczęstszą metodą płatności w Rumunii są karty płatnicze: prawie 56% e-konsumentów wybiera ten rodzaj płatności przy zakupach online. Rumuni coraz chętniej korzystają jednak z innych nowoczesnych metod płatności online, co widać po rosnącej popularności e-portfeli – aż 23,5% wszystkich transakcji online zostało opłaconych przy użyciu tej metody. Kolejne preferowane sposoby płatności to płatność za pobraniem (9,9%) i przelew internetowy (9,4%). [2]
Zainteresowanie Rumunów zakupami transgranicznymi rośnie powoli: w 2018 roku 13% e-konsumentów kupiło produkt online od sprzedawców z europejskich sklepów, a 3% ze sklepów z całej reszty świata. Najpopularniejszymi zagranicznymi serwisami zakupowymi wybieranymi przez mieszkańców Rumunii są Aliexpress i Amazon. [3]
Rumuni dopiero zaczynają odkrywać zakupy online: zaledwie 23% z nich kupiło coś przez internet w 2019 r. [1] (vs. np. 68% Czechów, czy 53% Węgrów kupujących online). Jednak mocne zwiększenie konsumpcji oraz stosunkowo mała konkurencja na rynku e-commerce (średnio 1,66 sklepów internetowych na tysiąc mieszkańców) sprawiają, że ekspansja do tego kraju to duża szansa dla polskich sklepów.
Bułgarski rynek e-commerce, choć jest dopiero w fazie rozwoju, zwiększa się i ma duży potencjał: jego roczna stopa wzrostu wynosi 11,3%. [5] Coraz więcej Bułgarów ceni sobie wygodę wynikającą z zakupów online: już 31% Bułgarów kupuje online. [3] Równocześnie konkurencja na rynku sprzedaży internetowej nie jest duża: dopiero 11% bułgarskich firm zdecydowało się na sprzedaż swoich produktów przez internet, co jest wielką szansą dla e-sklepów z innych krajów. [6]
Najpopularniejsze sklepy internetowe wybierane przez Bułgarów to Olx.bg, Bazar.bg, Pazaruvaj.com, Koketna.com, Bgfashionzone.com, Secretzone.bg i FashionDays.bg. Największe serwisy aukcyjne i marketplace’y, z których chętnie korzystają to AliExpress.com, Emag.com i Amazon.com. Bułgarzy wyszukują interesujące ich informacje, korzystając z lokalnej wersji Google, czyli Google.bg. W Bułgarii funkcjonują również serwisy zakupów grupowych i ich agregatory, np. Deals.bg czy Grabo.bg. [7]
W bułgarskim e-commerce dominują dwie główne branże: elektronika i moda, z rocznymi przychodami 183,4 mln EUR i 165,8 mln EUR. [5] Największy potencjał wzrostowy na najbliższe lata mają natomiast, według analiz Statisty, kategorie produktów związanych z wyposażeniem wnętrz, jedzeniem, higieną osobistą, a także zabawki i akcesoria dla hobbystów.
Dominującą metodą płatności za zakupy online w Bułgarii jest płatność gotówką przy odbiorze: w 2019 r. 81% transakcji opłaconych zostało w ten sposób. Płatności kartami online oraz za pośrednictwem portfeli cyfrowych zyskują jednak na znaczeniu. Prognozuje się, że do 2023 roku ich łączny udział w płatnościach w e-commerce przekroczy 40%. [5]
Transgraniczne zakupy stają się w Bułgarii coraz bardziej popularne – już 35% kupujących zdecydowało się na zakupy online ze sklepów internetowych z Europy, a 17% ze sklepów z reszty świata. [3] Bułgarzy najchętniej korzystają jednak z zagranicznych serwisów takich gigantów e-handlu jak Aliexpress, czy Amazon. [3]
Choć Bułgaria jest jeszcze stosunkowo słabo rozwiniętym rynkiem, ma duży potencjał do rozwoju. Roczna stopa wzrostu wynosząca 11,3% (2018 r. vs. 2019 r.), niewielka konkurencja na lokalnym rynku (jedynie 11% bułgarskich firm sprzedaje swoje produkty przez internet), czy stosunkowo wysoki poziom otwartości Bułgarów do zakupów z innych krajów, sprawiają, że rynek ten może być atrakcyjnym wyborem dla e-sklepów, poszukujących sposobów na zwiększenie sprzedaży.
Główne wyzwania związane z handlem internetowym, o których wspominają bułgarscy konsumenci, to nieprawidłowe działanie stron internetowych na etapie zamawiania lub płatności, oczekiwanie na dostawę dłuższe niż jest wskazane na stronie, trudności w znalezieniu informacji dotyczących gwarancji oraz dostarczenie niewłaściwych lub uszkodzonych towarów. [8] Te czynniki mogą wpływać na podjęcie decyzji zakupowej wśród Bułgarów, dlatego warto o nie zadbać przy ekspansji na ten rynek.
Grecki rynek e-commerce odnotowuje wzrosty sprzedaży rok do roku. Przyczyn tego pozytywnego stanu rzeczy upatruje się w powstaniu wielu wysokiej jakości lokalnych sklepów internetowych we wszystkich kategoriach produktowych oraz uwrażliwieniu Greków na ceny produktów. [9]
Grecy stali się mocno uzależnieni od niskich cen, gdy ich dochody drastycznie się zmniejszyły. Wtedy zdali sobie sprawę, że zakupy przez internet oferują im wymierne korzyści, takie jak porównanie cen wielu produktów z różnych sklepów w krótkim czasie czy też atrakcyjność ofert i rabatów, zwykle niedostępnych w sklepach offline. [9]
W Grecji działa około 7 tysięcy sklepów internetowych. [9] Jak na prawie 11 milionów Greków to wciąż niewiele: na 1000 mieszkańców przypada 0,63 sklepu internetowego. Najpopularniejsze sklepy, które są wybierane przez greckich e-konsumentów to Skroutz.gr, Xe.gr, Bestprice.gr i Public.gr. Największe serwisy aukcyjne i marketplace’y to eBay.com, e-shop.gr i AliExpress.com. Najczęściej używaną wyszukiwarką w Grecji jest Google.gr. Grecy chętnie korzystają z porównywarek cen, najpopularniejszą z nich jest Bestprice.gr. [3]
Elektronika, zabawki i hobby oraz moda to kategorie zakupowe, które są najchętniej wybierane przez greckich e-konsumentów. Przychody branży elektronicznej w e-commerce osiągnęły w 2019 roku 818 mln EUR. [10] Z kolei w kontekście popularności, wartości branż oraz poziomu ich wzrostu, najbardziej obiecującymi pod kątem inwestycji są kategorie sprzedażowe takie jak: jedzenie, higiena osobista, wyposażenie wnętrz, moda.
Najpopularniejszą metodą płatności w Grecji jest płatność przy odbiorze: stanowi ona 54 procent wszystkich płatności za zakupy online. Greccy e-konsumenci coraz chętniej korzystają z płatności kartą lub cyfrowych portfeli. Dlatego też ważne jest, aby zapewnić swoim potencjalnym klientom preferowane przez nich metody płatności. Jak już wspomnieliśmy w jednym z wcześniejszych artykułów dotyczących płatności online w cross-border e-commerce, kupujący, którzy nie znajdują w sklepie preferowanych, zaufanych metod płatności, bardzo często nie kończą zakupów i porzucają koszyk.
Grecy coraz chętniej korzystają z nieograniczonych możliwości internetu i decydują się na kupno produktów ze sklepów spoza ich kraju: 35% e-konsumentów kupuje transgranicznie z europejskich sklepów, a 19% ze sklepów z całej reszty świata. [3] Najczęściej wybierani sprzedawcy pochodzą z USA, Wielkiej Brytanii, Chin i Niemiec, [9] stąd nie powinno dziwić, że serwisy takie jak eBay i Aliexpress są bardzo popularne wśród Greków. [3]
Grecja to mocno rozwijający się rynek, który przeszedł poważny kryzys, jednak podniósł się z niego. Dlatego też może być ciekawym i dobrym kierunkiem do ekspansji. Greccy e-konsumenci coraz chętniej kupują online i nie boją się zakupów ze sklepów z zagranicy. Należy równocześnie pamiętać, że choć średnie roczne wydatki na zakupy online będą znacząco wzrastać w najbliższych latach, Grecy są nadal wrażliwi na ceny produktów i warto to uwzględnić, planując wejście na ten rynek.
Grecja wykazuje oznaki ożywienia po kryzysie gospodarczym, jednak niestabilność z przeszłości, którą mieszkańcy tego kraju doskonale pamiętają wpływa mocno na trendy konsumenckie. Dlatego też polowanie na okazje nadal będzie najważniejszym czynnikiem napędzającym sprzedaż internetową w Grecji, a wrażliwość na ceny – głównym czynnikiem do podjęcia decyzji o zakupie (75%). [9] Polskie sklepy internetowe mogą rozważyć grecki rynek przy ekspansji zagranicznej, jeżeli oferowane przez nie produkty będą w stanie konkurować cenowo z tym, co oferują lokalni sprzedawcy.
Rumunia, Bułgaria i Grecja to wciąż rozwijające się rynki e-commerce, które nie mają jeszcze dużej liczby sklepów internetowych, a w których równocześnie przybywa konsumentów chętnych do zakupów online. Kupujący przez internet z tych krajów coraz chętniej rozglądają się za ciekawszymi alternatywami dla ofert lokalnych e-commerce’ów, co w naturalny sposób powoduje podjęcie decyzji o zakupach transgranicznych. Po analizie konkretnych kategorii zakupowych i przyzwyczajeń konsumentów, warto przemyśleć, który z omawianych rynków może być dla polskiego przedsiębiorcy najlepszym miejscem na rozszerzenie biznesu poza nasycony polski rynek.